21 Φεβρουαρίου 1913: Η απελευθέρωσις των Ιωαννίνων

Δύο επαναστάσεις έγιναν στην τουρκοκρατούμενη Ήπειρο πριν από την απελευθέρωσή της το 1913. Η πρώτη, του 1854, χάρισε την ελευθερία για τρεις όμως μόλις μήνες στις περιοχές Σουλίου και Τζουμέρκων. Την είδηση της επανάστασης αυτής δέχθηκαν με ενθουσιασμό σκλαβωμένοι και ελεύθεροι Έλληνες. Στα εθελοντικά σώματα συνέρεαν πλήθη αξιωματικών και στρατιωτών υποβάλλοντας πρώτα την "παραίτησή" τους από τον επίσημο Ελληνικό Στρατό. Οι φιλελεύθερες όμως κυβερνήσεις Αγγλίας και Γαλλίας, οι οποίες ήσαν τότε σύμμαχοι με την Τουρκία, απαίτησαν με τελεσίγραφο από τον Βασιλέα Όθωνα να αποκηρύξει την Επανάσταση. Για το σκοπό τούτο αγγλογαλλικά στρατεύματα κατέλαβαν τον Πειραιά, την Αθήνα, και διάφορα νησιά. Η κατάσταση αυτή υποχρέωσε τον Όθωνα να αποσύρει τις δυνάμεις που είχαν σταλεί στην Ήπειρο με αποτέλεσμα η περιοχή να επανέλθει στον τουρκικό ζυγό. Η δεύτερη επανάσταση έγινε το 1878 στην περιοχή της Χειμάρρας. Είχε όμως περιορισμένη έκταση και δεν έφερε τελικά κανένα αποτέλεσμα. Οι υπόδουλοι Ηπειρώτες και μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897 και παρά τις πιέσεις και τα σκληρά μέτρα των τουρκικών αρχών είχαν ακμαίο ηθικό και υψηλό εθνικό φρόνημα. Αυτό χάρις στη σπουδαία συμβολή του κλήρου και των δασκάλων που προετοίμαζαν ψυχικά τα ελληνόπουλα για την καινούρια ένοπλη εξέγερση. Τον Μάρτιο του 1906 ιδρύθηκε στην Αθήνα η "Εθνική Ηπειρωτική Εταιρεία" με σκοπό την οργάνωση των Ηπειρωτών για ένοπλη εξέγερση όταν θα παρουσιάζοντο οι κατάλληλες συνθήκες. Το έργο και η δράση της Εταιρείας ήταν κατά τα πρότυπα του Μακεδονικού Αγώνα και με τις τρεις διευθύνσεις που δημιούργησε (Γιάννενα, Πρέβεζα, Αργυρόκαστρο) έδωσε τον Νοέμβριο του 1912, δύναμη 2000 εθελοντών προς βοήθεια του Ελληνικού Στρατού. Η δράση των εθελοντών αυτών βοήθησε αποφασιστικά στην επιτυχή έκβαση των επιχειρήσεων.
Χρήστος Παππάς
Διαβάστε περισσότερα στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού "Μαίανδρος" που κυκλοφορεί