To αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Bloomberg: Εκδόθηκαν ένα εκατομμύριο χρεωστικές κάρτες λόγω capital controls

Περίπου ένα εκατομμύριο χρεωστικές κάρτες έχουν εκδοθεί από τις τράπεζες από τότε που η ελληνική κυβέρνηση τις έκλεισε – εδώ και τρεις εβδομάδες – και επέβαλε capital controls. Τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα που ορισμένοι αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι μπορεί να ενισχύσουν τη μαύρη αγορά, κάνουν εντελώς το… αντίθετο», σημειώνει το Bloomberg. Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι η Alpha Βank εξέδωσε περίπου 220.000 κάρτες τον Ιούλιο, ξεπερνώντας το σύνολο των καρτών που είχε εκδώσει ολόκληρο το 2014, όπως επισημαίνει ο Λεωνίδας Κασούμης, γενικός διευθυντής καταναλωτικών δανείων της τράπεζας. Οι πληρωμές στα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα μέσω χρεωστικών καρτών διπλασιάστηκαν το διάστημα αυτό των capital controls, ενώ στην επαρχεία τριπλασιάστηκαν, όπως προσθέτει. «Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι έδωσαν μεγάλη ώθηση στη χρήση του πλαστικού χρήματος», σημειώνει ο κ. Κασούμης. «Είναι καλό για τους εμπόρους, επειδή τα μετρητά είναι περιορισμένα. Είναι καλό για τις τράπεζες, επειδή μειώνει το λειτουργικό κόστος. Αλλά η καλύτερη είδηση αφορά την οικονομία». Αυτό που έχει συμβεί είναι μία πρωτοφανής αλλαγή για την χώρα που έχει τον μικρότερο αριθμό ηλεκτρονικών πληρωμών ανά κεφαλή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ. «Μέχρι και τον προηγούμενο μήνα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό συνταξιούχων δεν είχε στη διάθεσή του χρεωστική κάρτα, με αποτέλεσμα να στήνεται επί ώρες στη ουρά», γράφει το δημοσίευμα. Η νοοτροπία της χρήσης των μετρητών συνέβαλε στο κακό ιστορικό της Ελλάδας απέναντι στον περιορισμό της παραοικονομίας και την είσπραξη των φόρων, έναν από τους λόγους που οδήγησαν την Ελλάδα να ζητήσει το πρώτο πακέτο διάσωσης το 2010. «Η αύξηση στις κάρτες που έρχονται σε κυκλοφορία θα συμβάλει στην καταπολέμηση αυτού του φαινομένου, καθώς καταγράφονται έτσι οι αγορές και οι πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών», σημειώνει ο Θεόδωρος Καλαντώνης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της λιανικής τραπεζικής στην Eurobank. Η Εθνική Τράπεζα εξέδωσε περισσότερες από 400.000 χρεωστικές κάρτες κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων. Ο αριθμός των ενεργών χρεωστικών καρτών Visa στην Ελλάδα υπερδιπλασιάστηκε τον Ιούλιο σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, σημειώνει ο Νίκος Καμπανόπουλος, ο διευθυντής στην Ελλάδα της Visa Europe.



Μεγάλη παγίδα για τους επιχειρηματίες και τους εμπόρους αποτελούν οι ηλεκτρονικές συσκευές ΕFT/POS (Electronic Fund Transfer / Point of Sales), που αποδέχονται συναλλαγές με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες. Η συγκεκριμένη συσκευή που γίνεται σταδιακά υποχρεωτική για όλες τις αγορές από καταστήματα, θα οδηγήσει σε κλείσιμο τις εναπομείνασες επιχειρήσεις  λιανεμπορίου και παροχής υπηρεσιών. Κι αυτό γιατί με δεδομένο ότι είναι συνδεδεμένη με τα τερματικά της εφορίας, και για την ακρίβεια με την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), σε περίπτωση οφειλής του επιχειρηματία, το ποσό που εισπράττει από την συναλλαγή δεν καταλήγει στην τσέπη του αλλά στα κρατικά ταμεία. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι 9 στις 10 βιοτεχνίες και 8 στα 10 καταστήματα έχουν δεσμευμένους λογαριασμούς και δεν μπορούν να προβούν σε καμία χρηματοπιστωτική πράξη, τότε θα υποστούν οικονομική ασφυξία και θα (εξ)αναγκασθούν να κατεβάσουν ρολά. Όσο για τις συνεργαζόμενες τράπεζες, εκτός από τον ρόλο του «ρουφιάνου», θα ενθυλακώνουν το 2% της αξίας της αγοράς, στερώντας το ποσό αυτό από τις ελάχιστες επιχειρήσεις που είναι ταμειακώς δηλαδή φορολογικώς εντάξει. Εκτός από τις τράπεζες που επικρότησαν με ενθουσιασμό την απόφαση της «αριστερής» κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θα αποκτήσουν περισσότερα κέρδη, σημαντικά ωφελημένα είναι και τα λεγόμενα τραστ του λιανεμπορίου. Με το κλείσιμο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, θα συγκεντρώσουν την εμπορική κίνηση κάθε περιοχής τα εμπορικά κέντρα.  Το βέβαιο είναι ότι θα ζημιωθούν και οι καταναλωτές.  Εκτιμάται ότι η αύξηση του λειτουργικού κόστους του λιανεμπορίου τροφίμων από την προμήθεια που εισπράττουν οι τράπεζες  μέσω των καρτών, φτάνει τα 70 εκατ. ευρώ.  Παράγοντες της αγοράς κάνουν ανοιχτά λόγο για συμπαιγνία κυβέρνησης - τραπεζών, προκειμένου να ελεγχθεί η διάθεση του χρήματος, με ωφελεια και για τις δύο πλευρές. Όπως παρατηρούσαν, μέχρι την επιβολή των ελέγχων κεφαλαίων, η Ελλάδα είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης μετρητών στο λιανεμπόριο (95%) κι ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. Ιδιαίτερα στο λιανεμπόριο των τροφίμων (σούπερ μάρκετ) μόλις το 7% χρησιμοποιούσε πλαστικό χρήμα για αγορές. Στα δε μικρότερα σημεία πώλησης (μίνι μάρκετ) σχεδόν κανείς καταναλωτής δεν χρησιμοποιούσε κάρτα. Εξαιτίας των τραπεζικών περιορισμών, η χρήση καρτών έφτασε  στο 30% στις μεγάλες αλυσίδες και στο 7,5% στα καταστήματα της γειτονιάς. Αυτό επιβαρύνει τις επιχειρήσεις λόγω των προμηθειών  που εισπράττουν οι τράπεζες, και ήρθε να προστεθεί στις πρόσφατες αυξήσεις του ΦΠΑ στα τρόφιμα. Οι ίδιοι παράγοντες μιλούν για «πάρτι» τραπεζών, αφού ειδικά στις χρεωστικές (debit) κάρτες η τραπεζική προμήθεια στην Ελλάδα είναι σχεδόν δεκαπλάσια απ’ αυτή σε κράτη του δυτικού κόσμου. Το χαριστικό χτύπημα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα δοθεί με την υποχρεωτική ηλεκτρονική εξόφληση πληρωμών, όταν πρόκειται για συναλλαγές που διενεργούνται αποκλειστικά μεταξύ επιχειρήσεων. Στην αγορά αναρωτιούνται πώς θα γίνει αυτό «όταν όλοι οι μικρομεσαίοι δεν διαθέτουν ρευστό ή έχουν περισσότερη σωρεία φορολογικών εκκρεμοτήτων προς τις ΔΟΥ και τα ασφαλιστικά ταμεία».
Γ. Φράγκος
ΕΘΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΕΜΠΡΟΣ" (117)