Φωτιά και Τσεκούρι

Μάχη στο Μανιάκι

Το 1824, ο Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Μαχμούτ ΄Β, αντιλαμβανόμενος την αδυναμία του να καταπνίξει την ελληνική επανάσταση με τις δυνάμεις που διέθετε, ζήτησε βοήθεια από τον πασά της Αιγύπτου Μωχάμετ Αλί Ο Μωχάμετ ουσιαστικά είχε αποκτήσει ένα είδος ανεξαρτησίας και μόνο τυπικά ήταν πλέον υποτελής προς τον Σουλτάνο. Η συμφωνία είχε ως εξής, οι Αιγύπτιοι θα καταλάμβαναν την Κρήτη και την Κύπρο και ο θετός γιος του Μωχάμετ, Ιμπραήμ θα διοριζόταν πασάς της Αιγύπτου. Όλα τα παραπάνω θα τα παραχωρούσε στον ανταγωνιστή για την Αυτοκρατορία Μωχάμετ, αν ο αιγυπτιακός στόλος κατέστρεφε τα νησιά Σπέτσες, Ύδρα και Ψαρά και αν οι Αιγύπτιοι εισέβαλαν στην Πελοπόννησο σε συνδυασμό με την τουρκική επίθεση στην Ρούμελη. Αναμφίβολα, ο Ελληνισμός την στιγμή εκείνη διέτρεχε μεγάλο κίνδυνο εξαιτίας της επερχόμενης Αιγυπτιακής εισβολής. Δεν ήταν τόσο η αριθμητική υπεροχή του Ιμπραήμ, ο οποίος θα ηγείτο της εκστρατείας όσο το γεγονός πως ο Αιγυπτιακός στρατός ήταν τελείως διαφορετικός από τον Τουρκικό. Ο Οθωμανικός στρατός δεν διέθετε πειθαρχία και τις περισσότερες φορές διοικούσε σώματα ατάκτων Αλβανών κυρίως στην βαλκανική χερσόνησο. Επίσης, πολλοί Έλληνες αρματολοί είχαν κατά καιρούς υπηρετήσει στον Οθωμανικό στρατό και ως εκ τούτου είχαν γνώση των τακτικών και του τρόπου λειτουργίας του τουρκικού στρατού. Όμως ο Μωχάμετ Αλί είχε εκσυγχρονίσει τον Αιγυπτιακό στρατό και τον είχε οργανώσει στα ευρωπαϊκά πρότυπα και ιδίως βάση του γαλλικού στρατού του Ναπολέοντα. Το αιώνιο μειονέκτημα της φυλής μας, δηλαδή οι εμφύλιες διαμάχες δημιούργησαν ιδανικές συνθήκες για την Αιγυπτιακή επίθεση.

Τον Φεβρουάριο του 1825, ο Ιμπραήμ αρχίζει την αποβίβαση του στρατού του στην Πελοπόννησο. Οι Έλληνες με τον Κολοκοτρώνη φυλακισμένο και με ανίκανους και άπειρους διοικητές να ηγούνται των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ηττώνται στο Κρεμμύδι από τον καθοδηγούμενο από βετεράνους Γάλλους αξιωματικούς, Αιγυπτιακό στρατό.Τότε, ο Παπαφλέσσας αποφασίζει να οργανώσει μια εκστρατεία εναντίον του Ιμπραήμ. Καταλαβαίνει πως ο Ιμπραήμ απειλούσε την ελευθερία του ελληνικού έθνους και για τον λόγο αυτόν ανέτρεξε σε κάθε οπλαρχηγό για να μπορέσει να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερο στράτευμα. Πολλοί όμως οπλαρχηγοί όντας απογοητευμένοι από την προηγούμενη ανέντιμη ίσως στάση του Παπαφλέσσα ως προς του αγωνιστές, τον αγνόησαν. Στις 16 Μαΐου, ο Παπαφλέσσας αναχώρησε από την Δραήνα με 1300 άνδρες. Στρατοπέδευσε στο Μανιάκι και ανέμενε τον Πλαπούτα για να πολλαπλασιάσει το στράτευμα του. Η καθυστέρηση όμως του Πλαπούτα, ώθησε τον Παπαφλέσσα να ξεκινήσει την οχύρωση του στρατεύματος του, προς αντιμετώπιση του Ιμπραήμ. Ήταν μια παράτολμη ενέργεια όμως ο Παπαφλέσσας είχε αποφασίσει να δώσει μια μέχρι τέλους μάχη. Πρωί της 20ης Μαΐου και τα Αιγυπτιακά τμήματα πραγματοποιούν την πρώτη τους έφοδο. Καθώς οι αραπάδες του Ιμπραήμ όπως τους αποκαλούσαν εκείνη την εποχή οι επαναστατημένοι Έλληνες, πλησίαζαν προς τα ελληνικά ταμπούρια, ακούγεται η πρώτη ομοβροντία από τα τουφέκια των Ελλήνων και η πρώτη σειρά των Αιγυπτίων σωριάζεται νεκρή στο ελληνικό χώμα. Με την δεύτερη ομοβροντία οι Αιγύπτιοι υποχωρούν. Σε εκείνο το σημείο διατάχθηκε η πραγματοποίηση αλλεπάλληλων εφόδων. Οι πολυάριθμοι Αιγύπτιοι ορμούν σαν λυσσασμένα σκυλιά μα οι ερασιθάνατοι επαναστάτες τους αποκρούουν. Οι συνεχείς ήχοι των τουφεκιών που εκπυρσοκροτούν σιγούν, για να δώσουν την  θέση τους σε αυτούς του ατσαλιού καθώς οι σπάθες των Ελλήνων έπεφταν με μανία στις ξιφολόγχες των Αιγυπτίων Μέχρι το μεσημέρι είχαν απομείνει 300 τελευταίοι Έλληνες που κρατούσαν με νύχια και με δόντια απόρθητο το ταμπούρι τους από τους Αφρικανούς εισβολείς. Ο Παπαφλέσσας αρνείται να εγκαταλείψει την θέση του παρά τον σίγουρο θάνατο που τον πλησίαζε. Ο Ιμπραήμ ο ίδιος διατάσσει γενική έφοδο απογοητευμένος από την αποτελεσματικότητα του πολλά υποσχόμενου στρατού του. Στην σώμα με σώμα μάχη που ακολουθεί ο χώρος γύρω από τους λιγοστούς Έλληνες γεμίζει ασφυκτικά από αιγυπτιακά πτώματα. Στο τέλος όπως ήταν αναμενόμενο όλοι οι Έλληνες πέφτουν νεκροί αλλά έχοντας σημειώσει πολλαπλάσιες απώλειες στον περιβόητο Αιγυπτιακό στρατό. Η ηρωική στάση των Ελλήνων στο Μανιάκι και οι βαριές απώλειες που προκάλεσαν στον εχθρό αναπτέρωσαν το ηθικό των Ελλήνων και απέδειξαν πως ο Ιμπραήμ δεν ήταν άτρωτος.

Ηλίας Κυρίτσης