Η ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΜΦΥΛΙΑΣ ΣΥΡΡΑΞΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ

H EΛΛΑΣ ΤΗΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

"Υπάρχουν στιγμές στις οποίες ένας λαός οφείλει εάν θέλει να μείνει

μεγάλος να είναι ικανός να πολεμήσει, έστω και χωρίς ελπίδα νίκης ...

Μόνον διότι πρέπει"

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Η ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΜΦΥΛΙΑΣ ΣΥΡΡΑΞΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ

                                                                                                                                                             του Χρήστου Παππά

Πολλοί ιστορικοί, διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων, έχουν ασχοληθεί κατά καιρούς με το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Άλλοι το χαρακτήρισαν ως «Μεταξική δικτατορία», ενώ άλλοι ως

«Μοναρχοφασισμό». Άλλοι δε ως «Ελληνικό Εθνικοσοσιαλισμό». Με την ασφάλεια της παρέλευσης εβδομήντα  και πλέον ετών από την εποχή που η χώρα εκυβερνάτο από τον Ιωάννη Μεταξά, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε τα στοιχεία που απαιτούνται ώστε ο αναγνώστης να

εξάγει τα δικά του συμπεράσματα για την τόσον λασπολογηθείσα ιστορική περίοδο.

Τι πραγματικά συνέβη την 4η Αυγούστου

Το βράδυ της 4ης Αυγούστου 1936 έκλεισε μια κοινοβουλευτική περίοδος πολιτικής διακυβερνήσεως είτε με τη μορφή της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας είτε με τη μορφή της Προεδρευομένης Δημοκρατίας, είτε ακόμη με τη μορφή της Στρατιωτικής Δικτατορίας,

π.χ. δικτατορία Πλαστήρα ( 1922 ), δικτατορία Πάγκαλου ( 1926 ) 

Ο Ιωάννης Μεταξάς κληθείς από τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄ ανέλαβε την πρωθυπουργία τον Απρίλιο του 1936 και στις 16 Απριλίου πήρεπανηγυρικά ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή. Και τα δύο κόμματα, Λαϊκό και Φιλελεύθερο ( Βασιλικοί και Βενιζελικοί ), κυριολεκτικώς τον υπερψήφισαν με 241 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 4 αποχές, βλέποντας στο πρόσωπό του τον ηγέτη εκείνο ο οποίος θα μπορούσε να βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο και τον διχασμό στον οποίο εκείνα την είχαν φέρει. 

Ο απόστρατος στρατηγός Μεταξάς, ηγέτης της Βασιλικής παρατάξεως κατά την περίοδο του Διχασμού, ήταν αρχηγός του κόμματος των Ελευθεροφρόνων το οποίο είχε λάβει ποσοστό 3,94%

κατά τις εκλογές του Ιανουαρίου 1936. Παρ' όλα αυτά υπερψηφίστηκε και έτυχε παλλαϊκής αναγνωρίσεως που μπορεί να κατανοήσει οποιοσδήποτε αναγνώσει τουλάχιστον τις εφημερίδες του

Ιανουαρίου 1941, τότε που πέθανε ο Μεταξάς ή θα διαπιστώσει εάν παρακολουθήσει από τα«επίκαιρα» της εποχής τη συμμετοχή του λαού στην κηδεία του ( βεβαίως τα αφιερώματα σε εκείνη την ιστορική περίοδο που γίνονται σε τηλεοπτικές εκπομπές επιμελώς

προνοούν να μην μεταδίδουν τις σκηνές αυτές ).

Μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 οι δύο κυρίαρχες πολιτικές παρατάξεις δεν μπορούσαν να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση και ρυθμιστής στις εξελίξεις αναδείχθηκε το Κ.Κ.Ε. το οποίο δια πρώτη φορά ήρθε σε συμφωνία με αστικό κοινοβουλευτικό κόμμα στις εκλογές για το Προεδρείο της Βουλής με το περίφημο «Σύμφωνο» Σοφούλη-Σκλάβαινα.

Ο κομμουνισμός έχοντας τις ρίζες τουστην εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης ήδη είχε δράσει αντεθνικά κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία της οποίας «όχιμόνο χάρηκε την ήττα, αλλά και την επεδίωξε».

Το Κ.Κ.Ε. βλέποντας έναν αντικομουνιστή ηγέτη στην εξουσία, αρχίζει τις κινητοποιήσεις εναντίον του Μεταξά με αποκορύφωμα τις ταραχές που ξέσπασαν στη Θεσσαλονίκη το Μάιο του 1936, με αφορμή την απεργία των καπνεργατών. Ο Μεταξάς δείχνει για πρώτη φορά τον δρόμο που θα ακολουθήσει. Αφού επιβάλει την τάξη, ορίζει νέα ημερομίσθια και καθιερώνει για πρώτη φορά στα εργατικά πράγματα τον όρο της υποχρεωτικής διαιτησίας. Οι προσπάθειες όμως των κομμουνιστών εναντίον του Μεταξά του οποίου τα φιλεργατικά αισθήματα θα μπορούσαν να τους στερήσουν την πολιτική πελατεία, δεν σταματούν αλλά εντείνονται και

συνεπικουρούνται και από δηλώσεις πολιτικών αρχηγών όπως αυτή του Σοφούλη που έλεγε ότι μετά το πέρας της πεντάμηνης εξουσιοδότησης που πήρε ο Μεταξάς τον Απρίλιο

του '36 θα πάψει η υποστήριξη στο πρόσωπό του. Οι κομμουνιστές αναγγέλλουν γενική πανελλαδική απεργία για τις 5 Αυγούστου και όλα δείχνουν ότι αρχίζουν τις κινήσεις για την βίαια αρπαγή της εξουσίας, κάτι που συνάδει και με το πρόγραμμά τους και με την ιδεολογία τους.

Η γενική απεργία και η σύσταση «λαϊκού μετώπου» είναι το πρώτο σκαλοπάτι προς την εξουσία. Το βράδυ της 4ης Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς πηγαίνει στα Ανάκτορα να συναντήσει τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄ . Έχει μαζί του έτοιμα τα Διατάγματα που προβλέπουν την αναστολή ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος και τη διάλυση της Βουλής.
Η μεταβολή επιτυγχάνεται ταχύτατα και αναίμακτα. Το ίδιο βράδυ συγκάλεσε εκτάκτως υπουργικό συμβούλιο και το μόνο μέτρο που πήρε ήταν να τοποθετήσει δύο Ευζώνους στηνείσοδο του Υπουργείου Εξωτερικών με την εντολή ναεπιτρέπουν την είσοδο στους υπουργούς και να απαγορεύουν την έξοδο σε όλους. Αυτό αποτελεί έκτοτε μοναδικό ιστορικό προηγούμενο διεθνώς. Δηλαδή επιβολή δικτατορίας με δύναμη μόλις δύο στρατιωτών. Ο κοινοβουλευτισμός

χρεοκόπησε και ο Μεταξάς έδωσε τη χαρακτηριστική βολή.

Ενήργησε ως στρατιωτικός και ως σπουδαίος ηγέτης με συναίσθηση της δυνάμεώς του.

Η αποφασιστικότης του Μεταξά απέτρεψε την εμφύλια διαμάχη και τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Το νέο καθεστώς είναι γεγονός.__